Minister spraw wewnętrznych i administracji Mariusz Błaszczak wezwał niedawno władze Limanowej, by wstrzymały się z przesiedleniem Romów do Czchowa. Urzędnicy resortu oraz służby wojewody małopolskiego chcą sprawdzić czy tamtejszy samorząd działał zgodnie z prawem czy też nie. Coraz więcej dowodów na to, że władze Limanowej nie tylko złamały prawo, ale co gorsza, zastraszają od wielu tygodni rodziny romskie. – Jeśli potwierdziłyby się zarzuty stawiane przez Romów w liście skierowanym do wojewody (jego odpis trafił już do premier Beaty Szydło  i ministra spraw wewnętrznych i administracji Mariusza Błaszczaka), burmistrz Limanowej Władysław Bieda, powinien mieć postawione zarzuty – uważa mecenas Maciej Morawski, którego poprosiliśmy o opinię prawną w tej materii.   Do czasu wyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy należy wstrzymać się z podejmowaniem ostatecznych decyzji dotyczących przeprowadzki Romów do Czchowa – pisze ministerstwo do burmistrza Limanowej. Ale ten ma to…

Romowie mieszkają w Limanowej od kilku pokoleń. Ich stosunki z mieszkańcami miasta bywały różne. Przez wiele lat, zwłaszcza w okresie Polski Ludowej, były poprawne. Tak na dobrą sprawę ograniczały się do sąsiedztwa. Po transformacji ustrojowej znacznie się jednak pogorszyły. Kilka razy dochodziło do eskalacji napięcia: w czym wina nie tylko Romów, ale także mieszkańców Limanowej i władz miasta, które nie mają pomysłu, jak ewentualnym starciom zapobiec. Wiele razy dochodziło tutaj do sprzeczek, bójek, wielokrotnie interweniowała policja. Zamieszkujący tam Romowie, w żaden sposób nie byli wstanie zintegrować się z miejscowymi. Nawet nie próbowali. Wszelkie próby paliły na panewce. Z kronikarskiego obowiązku dodajmy, że także mieszkańcy Limanowej, bardzo  życzliwi gościom, z Romami mieli kiepskie lub bardzo kiepskie relacje i poprawić ich w żaden nie chcieli. Od wielu lat tego problemu nie potrafiła rozwiązać także miejscowa władza. Stosowane przez samorząd półśrodki, kompletnie irracjonalne, zamiast przyczynić się do integracji, potęgowały spory. Warunki, w których mieszkają Romowie w Limanowej do najlepszych nie należą. Fakt. Sprawdziłem to na miejscu. Ale gwoli prawdy, całkiem spora grupa mieszkańców naszego regionu, myślę, że jakieś 10 – 15 procent, mieszka w podobnych warunkach.  

Minister pomoże

W 2014 roku rząd Ewy Kopacz przyjął uchwałę (202 z 2014 roku) w sprawie programu integracji społeczności Romskiej i wsparciu finansowemu dla tej mniejszości narodowo – etnicznej. Opracowano zasady, wygospodarowano środki na ten cel. Gmina Limanowa wystąpiła o pomoc do rządu. Od samego początku jednak intencje władz Limanowej są niejasne. Najpierw był wniosek o dotację na remont domu, w którym mieszka kilka romskich rodzin i prośba o pomoc na budowę nowego. Budynek (nowy), jak deklarował burmistrz Bieda, miał powstać w dwa lata. Po jakimś czasie Limanowa wycofała się jednak z tego pomysłu i wystąpiła o pomoc w zakupie domu/mieszkań. Stosowny wniosek, w 2015 roku, trafił do Warszawy. Posiadam jego kopię. Czarno na białym napisano w nim, że Urząd Miasta Limanowej chce kupić dom/mieszkanie na terenie swojej gminy. W rubryce: miejsce realizacji projektu wskazano czytelnie Miasto Limanowa. Z Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji (za poprzedniego rządu) gmina Limanowa otrzymała dotację na zakup mieszkań/domu. Program rządowy – dotarliśmy do dokumentu – także jasno określa, że dom/mieszkanie powinno być kupione na terenie działania beneficjenta. W tym przypadku gminy miasta Limanowej. Tamtejsi samorządowcy uznali jednak, że takowego obowiązku  nie mają i zakupili dom w Czchowie.

Urzędnicy kłamią!

Burmistrz Bieda kilka razy zmieniał taktykę. W pierwszych dniach konfliktu unikał rozmów z dziennikarzami. Kiedy jednak mleko się rozlało i sprawa ujrzała światło dzienne uderzył w „tony postaw antyromskich w Czchowie” zarzuca burmistrzowi Markowi Chudobie podsycanie konfliktu. Przekonuje, że prawa nie łamie. Do czego jak do czego, ale do wypowiadania się o antyromskich fobiach prawa burmistrz Limanowej nie ma żadnego. Sam robi wszystko, by pozbyć się Romów i przesiedlić ich do Czchowa. Jego „polityka integracji Romów” to czysta inżynieria społeczna, która przez państwo powinna być ścigana. Wiceburmistrz Wacław Zoń przekonuje, że zakup domu w Czchowie spowodowany był tym, że ceny mieszkań i domów w Limanowej są znacznie wyższe i dotacja z ministerstwa nie wystarczyłaby na zakup domu w tym mieście. Ale to wersja oficjalna. Nieoficjalnie dowiedzieliśmy się w limanowskim magistracie, że w ten sposób gmina chce się po prostu pozbyć problemu. Tym bardziej, że relacje na linii Romowie – mieszkańcy miasta, są nadal napięte. Postanowiliśmy zatem sprawdzić u źródła. Rozmowa z władzami miasta okazała się niemożliwa. Udało się jednak „wypuścić” sekretarza miasta Marka Matras. Początkowo przekonywał mnie, że miasto ma zgodę z MSWiA oraz od wojewody małopolskiego na zmianę miejsca zakupu domu. Nie potrafił jednak dokumentu nam pokazać, twierdząc, że sprawę najlepiej zna burmistrz. Indagowany przez dłuższy czas przyznał, że miasto ma ogromne problemy z Romami. Nie potrafił także udowodnić, że dom zakupiono w Czchowie, bo w Limanowej są one znacznie droższe. Widać było, że mataczy, robi dobrą minę do złej gry. Podobnie zachowywała się pełnomocnik miasta ds. projektu Anna Pasionek. Na każde niewygodne dla miasta pytanie odpowiadała: proszę do burmistrza w tej sprawie.

(mir)

WIĘCEJ W NAJBLIŻSZYM WYDANIU PRZEGLĄDU REGIONALNEGO.