Kolejna, trzecia miejscowość w gminie Czchów, świętowała swoje urodziny. Zacne, bo to… osiemsetlecie istnienia osady. Chociaż wykopaliska archeologiczne wskazują, że człowiek pojawił się tutaj kilka tysięcy lat przed narodzeniem Chrystusa. Przyjmuje się, że dokument z 1215 roku, n oznacza początek dziejów wsi (ciągłych). – To druga pod względem liczby ludności miejscowość w naszej gminie. To miejscowość doskonale rozwinięta, w pewnym sensie fenomen, bo w ciągu ostatnich 25 lat, liczba ludności niemal podwoiła się, a przybyło w tym czasie tutaj kilkaset osób. Co więcej: to miejscowość, która ma charakter rolniczy, ale także – ze względu na położenie, mikroklimat i gościnę miejscowych – doskonale nadaje się na agroturystykę Jestem przekonany, że w tym kierunku będzie w niedalekiej przyszłości rozwijała się Tymowa: czego mieszkańcom, jak i władzom samorządowym z całego serca życzę – mówił podczas uroczystości jubileuszowych burmistrz gmin Czchów Marek Chudoba.

Msza i obelisk

Uroczystości rozpoczęła Masza Święta, koncelebrowana, która została odprawiona w miejscowym kościele parafialnym. Przewodniczył jej biskup pomocniczy diecezji tarnowskiej, doktor Stanisław Salaterski. W homilii nawiązał do dziejów wsi, podkreślał ich ścisły związek z kościołem. Przypomniał, że poszanowanie tradycji, zwyczajów, pamięć o przodkach, szacunek dla nich i ich dokonań, ale także wiara – to podstawy budowania świadomości i tożsamości narodowej. Jego zdaniem Polacy nadal mają ogromna świadomość narodową, chociaż dzisiaj jest ona wystawiona na próbę. Ta próbą jest nadmierny konsumpcjonizm, ogromne przyspieszenie cywilizacyjne i negatywne jego skutki oraz odejście od Ewangelii. Dziękował mieszkańcom Tymowej za lata tutaj spędzone, tłumaczył, że wywarły one ogromny wpływ na jego Zycie i postawę. Podkreślał, że rodzina i Mała Ojczyzna, to podstawa kształtowania naszej osobowości. Namawiał do trwania w tym: przekonywał do takiej postawy najmłodszych. Przy okazji gratulował mieszkańcom jubileuszu. Po nabożeństwie uczestnicy przeszli pod obelisk upamiętniający 800.lecie powstania Tymowej. Oficjalnego otwarcia dokonali przedstawiciele samorządu, kościoła oraz mieszkańcy wsi: w różnym wieku. –To nasz skromny hołd dla 40 pokoleń naszych poprzedników, dla wszystkich pokoleń związanych z Tymową, ale także dla tych, którzy osiedli tutaj przed tysiącami lat – mówił Włodzimierz Rabiasz, przewodniczący Rady Miejskiej w Czchowie, z zarazem mieszkaniec Tymowej.

Laury dla mieszkańców

Oficjalna część uroczystości miała miejsce w miejscowej szkole. Podczas spotkania jubileuszowego Tytuł Honorowy: Zasłużony dla Gminy Czchów odebrał biskup Stanisław Salaterski, który urodził się 5 listopada 1954 roku w Lipnicy Murowanej. Jego parafią rodzinną jest Tymowa, gdzie ukończył szkołę podstawową. Jest absolwentem Liceum Ogólnokształcącym w Brzesku, wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownym w Tarnowie. Święcenia prezbiteratu przyjął z rąk biskupa tarnowskiego Jerzego Ablewicza, w dniu 31 maja 1981 roku, w katedrze tarnowskiej. W 1990 podjął funkcje diecezjalnego duszpasterza młodzieży i diecezjalnego duszpasterza harcerstwa. W latach 1991-1993 był asystentem w katedrze historii nowożytnej ks. prof. Bolesław Kumora w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W 1994 roku został wykładowcą historii Kościoła i adiunktem w Instytucie Teologicznym w Tarnowie. Wykłady na Wydziale Teologicznym Sekcja w Tarnowie prowadził do roku 2009. Od kwietnia 1995 pełnił urząd proboszcza parafii katedralnej w Tarnowie, a od roku 1998 jest dziekanem dekanatu Tarnów-Południe i członkiem Zarządu Fundacji im. Arcybiskupa Jerzego Ablewicza. Benedykt XVI obdarzył ks. Stanisława godnością Kapelana Jego Świątobliwości. 14 grudnia 2013 r. Ojciec Święty Franciszek mianował ks Stanisława Salaterskiego, biskupem pomocniczym diecezji tarnowskiej przydzielając mu stolicę tytularną Tigillava. 25 stycznia 2014 r. przyjął sakrę biskupią. Podczas uroczystości wręczono także odznaczenia – dyplomy dla najbardziej zasłużonych mieszkańców wsi. Na liście 70 osób, które otrzymały specjalne statuetki z okazji 25.lecia samorządu, nie zabrakło także mieszkańców Tymowej, kilkudziesięciu kolejnych otrzymało natomiast specjalne dyplomy.  Dodajmy, że w gronie nagrodzonych byli duchowni, samorządowcy, emerytowani pracownicy tutejszej szkoły, ale także przedsiębiorcy, rolnicy – ci wszyscy, którzy przyczynili się do rozwoju miejscowości. –Jest to jedna z najdynamiczniej rozwijających się miejscowości w naszej gminie. Ładne domy, czystość, schludne obejścia, ukwiecone, zadbane gospodarstwa rolne, firmy, pracowitość was wszystkich, w tym dzieci i młodzieży, która osiąga jedne z najlepszych w regionie wyników nauczania, to najlepszy dowód na to, jak aktywne jest to społeczeństwo – mówił burmistrz Chudoba. Przypomniał, ze sama idea zorganizowania jubileuszu, to pomysł samorządu miejskiego, ale już wykonanie to dzieło mieszkańców. – Nasze wsparcie było niewielkie, bardziej logistyczne, ale pomysły są wasze, za to w imieniu własnym, samorządu, dziękuję – dodał burmistrz Chudoba. W imieniu mieszkańców podziękował sołtys oraz przewodniczący rady miejskiej w Czchowie. – Jest to na pewno wielkie wydarzenia w dziejach naszej wsi: to co nas cieszy, to integracja lokalnej społeczności. My obok problemów nie przechodzimy obojętnie, my je rozwiązujemy, a za wsparcie i pomoc gminy, serdecznie dziękuję – mówili zgodnie obaj. Natomiast sekretarz gmin Jarosław Gurgul cieszy się, że ta aktywność tutejszych mieszkańców przekłada się na pozyskanie środków unijnych, chociażby w ramach Lokalnej Grup Działania „Na Śliwkowy Szlaku”. – Tutaj aktywnie działa wiele organizacji pożytku publicznego – dodaje sekretarz Gurgul. Wymienia kilka z nich. – Jednostka OSP należy dok rajowego systemu ratowniczo –Gaśniczego, to elita w gronie strażaków – mówi sekretarz Gurgul.

Z mroków przeszłości

Niewiele jest takich miejsc w Polsce. Równowaga otoczenia – przyjazny klimat i niepowtarzalne krajobrazy, w których nie ma nic, ponad to co niezbędne, od lat przyciągają rzesze turystów i znamienitych gości. Tak przed kilkoma tysiącami lat temu osiadł tutaj człowiek. Zadomowił się. Jak trwałe były jego związku z Tymową? Nie wiemy, ale wykopaliska archeologiczne potwierdzają, że na pewno żył tutaj już w czasach rewolucji neolitycznej, w momencie kiedy ludność porzuciła koczowniczy tryb i zajęła się uprawa roli. Tymowa położona jest na Pogórzu Karpackim, w tej części zwanym Pogórzem Wiśnickim (rozciąga się ono pomiędzy Rabą, a Dunajcem). Administracyjnie leży na południu powiatu brzeskiego, we wschodniej części Małopolski. Dunajec i przyległe potoki miał ogromny wpływ na rozwój osadnictwa w okolicach Czchowa. – To właśnie ten teren upatrzył sobie człowiek przed wieloma laty. Jeszcze w latach międzywojennych dominował pogląd, że tereny tej części Małopolski nie były miejscem penetracji ludności w czasach prehistorycznych. Najnowsze badania archeologiczne wskazują, że było jednak inaczej. Znaleziska archeologiczne potwierdzają, że już w czasach neolitu pojawiły się tutaj stałe osady. Pierwsza pewna wiadomość o Tymowej pochodzi z 1215 roku – z dokumenty Wincentego Kadłubka, w którym widnieje jako jedna z ponad 20, której mieszkańcy winni płacić na rzecz kościoła dziesięcinę – podkreślał podczas dzisiejszej jubileuszowej uroczystości Krystian Sikora, czchowski historyk, autor „tryptyku” historycznego, poświęconego trzem miejscowościom: Jurkowowi, Tworkowej i Tymowej właśnie. W dokumencie owym czytamy, iż biskup Wincenty Kadłubek nadał kapitule dziesięciny z Czchowa. Inny polski kronikarz, kanonik krakowski Jan Długosz, również wspomina o Tymowej. Oczywiście nie da się wykluczyć, że już w X wieku, w czasach działalności świętego Świerada, teren Tymowej podlegał wpływom państwa wielkomorawskiego. Kilkadziesiąt lat po lokowaniu wsi, erygowano parafię. Nie dziwi więc, że w Tymowej jest stary, zabytkowy kościół pod wezwaniem świętego Mikołaja. Budowla pochodzi z II połowy XVIII stulecia, a dokładnie rzecz ujmując z 1764 roku. Jest to świątynia drewniana, z wyposażeniem poźnobarokowym i klasycystycznym. Zabytki:Parafialny kościół z sobotami z 1764r.; dfragmenty polskiego kompleksu dworskiego z dworem szlacheckim, parkiem dworskim i zabudowaniem gospodarczym dodatkowo znajduje si,ę tutaj ezerwat florystyczny ,,Bukowiec” oraz szlak zielony PTTK, którym można udać się do Czchowa, na Bacówkę w Kozłowej Górze (Biały Jeleń-Iwkowa) i do Kamienia Brodzińskiego. W pierwszych wiekach istnienia Tymowa była własnością szlachecką, dziedzicem wsi był Nanajko (Nanayko) Wielogłowski z rodu Starych Koni. Administracyjnie Tymowa należała do powiatu sądeckiego i dekanatu lipnickiego. Od końca XVI w. następowało stopniowe, coraz większe rozdrobnienie własności Tymowej. Oprócz rodu Wielogłowskich w dokumentach pojawiają się inne nazwiska. XIX/XX wiek – prawdopodobnie w tym okresie część Tymowej (od Lgockich) kupił Jan Goetz Okocimski, właściciel bardzo dobrze prosperującego browaru w Brzesku-Okocim. Kupował on okoliczne, podupadające ówcześnie majątki szlacheckie, traktując to jako lokatę kapitału. Ostatnią właścicielką dworu w Tymowej (przed II wojną światową) była Irena Kurtz– wnuczka barona Jana Goetza (nieślubna córka jego syna), której zapisał on ten majątek. Matka Ireny była Żydówką, aby przejąć majątek Irena musiała przyjąć chrzest (warunek barona Goetza). Z tego powodu jej matka popełniła samobójstwo. Irena wyszła za mąż za Niemca – Kurtza, który rozpoczął starania o obywatelstwo polskie (znowu warunek barona). Jednak rozpoczęta w 1939 r. wojna zniweczyła wszystkie plany. PoII w0ojnie światowej wieś dynamicznie się rozwinęła> powstała szkoła, w 2012 roku oddano do użytku nowoczesną salę gimnastyczn.

Kulturalna oprawa

Warto dodać, że o oprawę artystyczną zadbały dzieci i młodzież z tutejszej szkoły i przedszkola. Wszyscy spisali się wzorowo. Scenariusz części artystycznej inspirowany był historią i tradycjami. Dodajmy, że pierwsza zmianka o szkole w Tymowej pojawia się w kronice kościelnej już w 1596 roku. Była to „szkółka” mała dwuizbowa.Pierwsza szkoła parafialna była wybudowana w 1890 roku na parceli kościelnej, zwanej „organistówką”. Był to budynek niewielki, drewniany, po latach zburzony. Natomiast w 1905 roku w jego miejsce przy pomocy właściciela browaru w Okocimiu Goetza, jednocześnie właściciela dworku w Tymowej – wybudowano szkołę murowaną z kancelarią i mieszkaniem dla kierownika. Od tej pory kolejne pokolenia Tymowian zdobywały w niej wiedzę. W ciągu niemal stuletniej historii była rozbudowana, remontowana i modernizowana. – Dzisiaj w naszej szkole uczy się 270 dzieci. Mamy doskonałe wyposażenie, halę sportowa i świetne wyniki w nauczaniu – zapewnia dyrektor Lucyna Krzyżak.

(mir)